.gif)
हाँस्य कलाकार कपिल शर्माको कार्यक्रम 'द ग्रेट इन्डियन कपिल शो' को तेस्रो सिजन सुरु भएको छ । अभिनेता सलमान खान यस कार्यक्रमको पहिलो अतिथि थिए ।
सलमान खान आफ्नो फिल्म 'सिकंदर' को प्रचार गर्न शोमा आएका थिए । यस क्रममा कपिल र बाँकी टोलीले उनलाई फिल्म र व्यक्तिगत जीवनसँग सम्बन्धित प्रश्नहरू सोधे ।
एक प्रश्नको क्रममा सलमान खानले आफू 'ब्रेन एन्युरिज्म' नामक रोगबाट पीडित भएको बताए । आफ्नो स्वास्थ्य समस्याको बारेमा कुरा गर्दै सलमानले सिकंदरको छायांकनको क्रममा उनको करङमा चोट लागेको बताए ।
उनले भने- 'हामी हरेक दिन हड्डी भाँचिरहेका छौं, करङ भाँचिएका छन्, हामी ट्राइजेमिनल न्यूराल्जियासँग काम गरिरहेका छौं । मस्तिष्कमा एन्युरिज्म छ, अझै पनि हामी काम गरिरहेका छौं । अझै पनि हामी हिँडिरहेका छौं। म एक्सन गर्छु। म हिँड्न सक्दिन, अझै पनि म नाचिरहेको छु। मेरो जीवनमा यही भइरहेको छ ।'
सलमानको यो भनाइ पछि, मानिसहरू इन्टरनेटमा ब्रेन एन्युरिज्मसँग सम्बन्धित जानकारी खोजिरहेका छन् । उनीहरुले ब्रेन एन्युरिज्म के हो र यो रोग कति खतरनाक छ ? भन्ने खोजीरहेका छन् ।
नसा (रक्तनली) मा हुने बल्जलाई एन्युरिज्म भनिन् छ। यो बल्ज नसाहरूको कमजोरीको कारणले हुन्छ, विशेष गरी जहाँ नसा दुई भागमा विभाजित हुन्छ । जब रगत यो कमजोर भागबाट जान्छ, यसको दबाबले त्यो ठाउँलाई बाहिरतिर फुलाउँछ, बेलुन जस्तै फुल्छ । शरीरको कुनै पनि नसामा एन्युरिज्म हुन सक्छ, तर तिनीहरू दुई ठाउँमा धेरै सामान्य हुन्छन् ।
- मुटुबाट शरीरमा रगत पुर्याउने धमनी ।
- मस्तिष्क ।
- यदि एन्युरिज्म मस्तिष्कमा छ भने, यसलाई ब्रेन एन्युरिज्म भनिन्छ ।
ब्रेन एन्युरिज्मलाई मुख्यतया तीन वर्गमा विभाजन गरिएको छ:
सेकुलर एन्युरिज्म
यसलाई बेरी एन्युरिज्म पनि भनिन्छ । यो एन्युरिज्म दाखको बोटमा झुण्डिएको अंगूर जस्तो देखिन्छ । यो रगतले भरिएको गोलो थैली हो जुन मुख्य धमनी वा यसको हाँगाहरू मध्ये एकबाट निस्कन्छ । यो प्रायः मस्तिष्कको आधारमा (तल) धमनीहरूमा बन्छ । बेरी एन्युरिज्म एन्युरिज्म सबैभन्दा सामान्य प्रकारको एन्युरिज्म हो ।
फ्युसिफर्म एन्युरिज्म
यस प्रकारको एन्युरिज्म धमनी वरिपरि सुन्निन्छ, अर्थात्, धमनीका सबै भागहरू सुन्निन्छन् ।
माइकोटिक एन्युरिज्म
यो एन्युरिज्म संक्रमणको कारणले हुन्छ। जब संक्रमणले मस्तिष्कको धमनीहरूलाई असर गर्छ, यसले तिनीहरूको पर्खाललाई कमजोर बनाउँछ । यसले एन्युरिज्मको गठन निम्त्याउन सक्छ ।
ब्रेन एन्युरिज्म नफुटेसम्म खतरनाक हुँदैन । यदि यो फुट्यो भने, यो एक धेरै खतरनाक अवस्था हो, जसलाई सबराक्नोइड हेमोरेज भनिन्छ । यसले मस्तिष्कमा रक्तस्राव निम्त्याउँछ र मस्तिष्कलाई ठूलो क्षति पुर्याउन सक्छ ।
अचानक, गम्भीर र असहनीय टाउको दुखाइ (मानौं कसैले तपाईंलाई टाउकोमा कडा प्रहार गरेको छ) त्यस्तै घाँटी कडा हुने, वाकवाकी र बान्ता आउने र उज्यालोमा हेर्दा दुखाइ हुने हुनसक्छ । ब्रेन एन्युरिज्म फुट्न नसक्ने अवस्थामा सामान्यतया कुनै लक्षणहरू देखा पर्दैन, विशेष गरी यदि यो सानो छ भने ।
यदि यो ठूलो छ भने, यसले नजिकैका स्नायुहरूमा दबाब दिन सक्छ, जसले गर्दा टाउको दुख्ने, दृष्टिमा परिवर्तन वा अनुहार सुन्निने जस्ता लक्षणहरू देखा पर्दछ ।
अनुसन्धानकर्ताहरूले रक्तनलीहरू किन कमजोर हुन्छन् भनेर पूर्ण रूपमा बुझ्न सकेका छैनन्, तर यसको लागि केही प्रमुख कारणहरू दिइएका छन् । जसमा धूम्रपान गर्नाले, उच्च रक्तचापका कारण, मस्तिष्क एन्युरिज्मको पारिवारिक इतिहास (आनुवंशिक कारणहरू), कहिलेकाहीं जन्मदेखि नै रक्तनलीहरू कमजोर हुने हुनाले, टाउकोमा चोटपटक आएमा र रक्सी र लागूपदार्थको सेवन गरेमा हुनसकने बताइएको छ ।
मस्तिष्क एन्युरिज्म जुनसुकै उमेरमा हुन सक्छ, तर ४० वर्षभन्दा माथिका मानिसहरूमा यो बढी सामान्य हुन्छ । पुरुषहरूको तुलनामा महिलाहरूमा यो हुने सम्भावना बढी हुन्छ ।
बेलायतको राष्ट्रिय स्वास्थ्य सेवाका अनुसार, इङ्गल्याण्डमा प्रत्येक वर्ष पन्ध्र हजार मानिसहरूमध्ये एक जनामा मस्तिष्क एन्युरिज्म फुट्छ । अमेरिकामा आधारित ब्रेन एन्युरिज्म फाउन्डेसनका अनुसार, अमेरिकामा प्रत्येक वर्ष एक लाख मानिसहरूमा यसको आठ देखि दशवटा घटनाहरू रिपोर्ट गरिएको छ ।
मायो क्लिनिक अमेरिकाको एक निजी संस्था हो, जसले स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित अनुसन्धान गर्छ । संस्थाले मस्तिष्क एन्युरिज्मको बारेमा विस्तृत जानकारी दिएको छ ।
फुटेको मस्तिष्क धमनी निको पार्न सर्जिकल क्लिपिङ, एन्डोभास्कुलर उपचार र फ्लो डाइवार्जनबाट उपचार गर्न सकिने चिकित्सकहरु सुझाउछन् ।
एन्युरिज्मलाई रोक्न वा एन्युरिज्म बढ्ने र फुट्ने जोखिम कम गर्ने उत्तम तरिका भनेको तपाईंको रक्तनलीहरूलाई क्षति पुर्याउन सक्ने बानीहरूबाट बच्नु हो ।
यसबाट बच्न धूम्रपान नगर्ने, धेरै तारेको र भुटेको खाना नखाने, रक्तचाप नियन्त्रणमा राख्ने र अधिक तौल वा मोटोपना नराख्ने गर्नुपर्ने चिकित्सकहरुले सुझाव दिएका छन् ।
(नोट- यस रिपोर्टमा उल्लेख गरिएका जानकारी विभिन्न ब्लग र रिपोर्टबाट जानकारी दिने उद्धेश्यले प्रकाशित गरिएको हो । स्वास्थ्यसम्बन्धी समस्या भएमा चिकित्सकको सल्लाह लिन अनुरोध गरिन्छ )
.jpeg)
.gif)
