भर्खरै संसार कोरोना भाइरसको प्रकोपबाट बाहिर निस्केको छ तर अहिले फेरी अर्को खतरनाक भाइरसले चुनौती थपिदिएको छ । कोरोनाको छिटपुट मामिलाहरू बीच केरलामा एक भाइरस भेटिएको छ, जसले सबैको चिन्ता बढाएको छ। कोरोनापछि केरलामा निपाह भाइरसको संक्रमण तिब्र गतिमा बढिरहेको छ ।

केरलामा निपाह भाइरसको ५ भन्दा बढी केस फेला परेका छन् र सयौँ व्यक्ति पीडितको सम्पर्कमा आएकाले त्रास छाएको छ । प्रदेश सरकारले भदौ २४ सेप्टेम्बरसम्म शैक्षिक संस्था बन्द गरेको छ । स‌क्रमित क्षेत्रहरुमा आवतजावतमा रोक लगाइएको छ भने हिँडडुलमा पनि प्रतिबन्ध लगाइएको छ । निपाह भाइरस जनावरबाट मानिसमा सर्ने भाइरस हो। यो विशेष गरी चमेरोमार्फत फैलिन्छ। निपाहको पहिलो केस सन् १९९८ मा मलेसियामा सुँगुर किसानमा भेटिएको थियो । यसको नाम मलेसियाको गाउँबाट बनाइएको थियो, जहाँ यसको पहिलो केस फेला परेको थियो।

डब्ल्यूएचओले यो भाइरसलाई इबोला, जिका र कोरोना भाइरसको श्रेणीमा राखेको छ। यो किनभने यसले महामारी फैलाउने क्षमता राख्छ। निपाह भाइरस सामान्यतया जनावर र दूषित खानाबाट सर्ने गर्छ तर हालै यो मानिसबाट सिधै मानिसमा पनि सर्ने गरेको देखिएको छ । सबैजना निपाह भाइरसको बारेमा चिन्तित छन् किनभने यो भाइरसको मृत्यु दर उच्च छ। पीडितको मृत्युदर ७५ प्रतिशत रहेको अनुमान गरिएको छ । चिन्ताको अर्को कारण यो हो कि अहिलेसम्म कुनै खोप जारी गरिएको छैन।

निपाह भाइरसका लक्षणहरू के के हुन्?

निपाह भाइरसमा पीडितलाई उच्च ज्वरो, बान्ता र सास फेर्न समस्या हुने गरेको छ । मामिलालाई अझ नराम्रो बनाउन पीडितको दिमागमा असर पर्न सक्छ र ऊ कोमामा समेत जान सक्छ।

निपाहबाट बच्न के गर्ने?

-कुनै पनि भाइरसबाट बच्ने सबैभन्दा सजिलो र सामान्य तरिका समय समयमा साबुन पानीले हात धुनु हो। यसले भाइरसको जोखिम कम गर्छ।

-मानिसको सम्पर्कमा नआउनु पनि निपाह भाइरसबाट बच्ने उपाय हो। लक्षणहरू देखाउने व्यक्तिहरूसँग विशेष गरी सावधान रहनुहोस्।

-आफ्नो खानेकुराको सधैं ख्याल राख्नुहोस्, कुनै पनि जनावरको शव नखानुहोस्।

-यदि तपाई आफैँमा निपाहको कुनै लक्षण देखिएको छ भने डाक्टरसँग परामर्श गर्नुहोस्।